सुनेत्रा नकाते

समकालीन मराठी जैन कथा चळवळीची विशिष्ट अशी विचारप्रणाली आणि भूमिका यांचे स्वरूप पुनीत या पहिल्याच कथासंग्रहात अगदी ठळकपणे स्पष्ट झाले आहे. पुनीत ते कथानुयोग असा सात संग्रहांचा हा ठेवा मराठी ललित साहित्यात जतन करून ठेवावा असाच आहे. कथा चळवळीतील अनेक ज्येष्ठ लेखक लेखिका, समीक्षक यांचे लेखन, मत मतांतरे, समीक्षात्मक लेखन पाहिल्यास या चळवळीमागील प्रेरणा, उद्दिष्ट…

श्रावण या ललित कथेचा पुराणकथेच्या आधारे तुलनात्मक अभ्यास ….. श्री सिद्धचक्र विधान मंडळाच्या संदर्भात आदर्श स्त्री पतिसेवा परायण मैनासुंदरीची एक कथा आपल्या जैन पुराणकथांमध्ये आहे. ही कथा काही जैन तत्वे वाचकांच्या मनावर बिंबवण्यासाठी एक सुंदर कथा आहे असे मानले जाते आणि तशी ती आहेच. ज्या काळात ती रचली गेली त्या काळात त्या काळच्या समाजाला ती…

इच्छापत्र – संवादातून व्यक्तिचित्रण घडवणारी कथा इच्छापत्र ही ‘व्रती'(समकालीन मराठी जैन कथासंग्रह भाग ४) या संग्रहातील प्राचार्य डी.डी. मगदूम यांची कथा आहे. या कथेत भीमू ऐनापुरे या व्यक्तीच्या व इतर संबंधित व्यक्तींच्या आयुष्यातील १०-१२ वर्षाच्या कालावधीतील घटनापट पाहायला मिळतो. कथा जसजशी पुढे जाते तसतसे भीमू ऐनापुरेच्या व्यक्तिचित्रणात भरत जाणारे रंग पहावयास मिळतात. या कथेचा नायक…

भरडलेले अश्रू ….ललित कथा आस्वादात्मक समीक्षा ललित साहित्य ही एक कला आहे. यासाठीच मराठी जैन ललित साहित्याचा शोध बोध घेताना तो कलात्मक दृष्टीने करून घ्यायला हवा. त्यातल्या जैन या शब्दाचा म्हणजे जैनत्वाचा विचारसुद्धा कलात्मकतेनेच व्हायला हवा. भारतीय परंपरेची मुळे जशी कृषी संस्कृतीत ग्रामोद्योगात आहेत तशीच ती भारतातल्या प्राचीन धर्मसंस्कृतीत देखील आहेत. अलीकडच्या काळात ग्रामीण, दलित,…